De eerste Hongaarse film met geënsceneerde scènes, A táncz (De dans), werd vertoond op 30 april 1901 in het Uránia Wetenschappelijk Theater in Boedapest. Deze datum wordt beschouwd als de verjaardag van de Hongaarse cinema. Ter gelegenheid van dit jubileum viert het Hongaarse Nationale Filminstituut een herdenkingsjaar met een selectie klassiekers uit de eerste 120 jaar van de Hongaarse cinema. De 11 films zijn van verschillende auteurs, uit verschillende periodes in de geschiedenis van de Hongaarse cinema, maar vormen allemaal een mijlpaal. De films werden volledig gerestaureerd als onderdeel van het filmrestauratieprogramma van het Nationale Filminstituut, dat in 2017 begon.
Helaas zijn er slechts enkele films uit het stille filmtijdperk bewaard gebleven voor het nageslacht: maar twee uitzonderlijke films A tolonc (The Exile) en Az Aranyember (The Man of Gold) zal worden vertoond. Wat ze gemeen hebben, is dat de regisseurs van deze twee films hun geboorteland verlieten om in het buitenland een schitterende carrière op te bouwen. Terwijl de directeur van de eerste Mihály Kertész is, die wereldberoemd werd met Casablanca, geeft The Man of Gold ons een kijkje in de avontuurlijke wereld van Sándor Korda, de jonge Sir Alexander Korda. Het Nationale Filminstituut heeft het Hungarica International Cinematic Research Program gelanceerd om het Hongaarse filmerfgoed in het buitenland te verkennen en te behouden.
Emberek a havason (People of the Mountains) werd al gemaakt in het tijdperk van de geluidsfilm en wordt internationaal gezien als een pionierswerk. Deze ballad, die zich afspeelt in de bergen van Transsylvanië, won de prijs voor "meest artistieke film" op het filmfestival van Venetië in 1942 en werd geprezen als een voorloper van het Italiaanse neorealisme. Een van de hoogtepunten van het programma is ongetwijfeld Zoltán Fábri's meesterwerk, A Körhinta (Merry-Go-Round), dat werd gemaakt tijdens de dooi na de dood van Stalin en zich onderscheidt door zijn dramatische kracht en visualiteit. Het boeiende dorpsverhaal van Romeo en Julia blijft een belangrijk referentiepunt in de Hongaarse cultuur, vaak opgeroepen en opnieuw bekeken in latere films.
Ook de mooie en poëtische openingsfilm van de Hongaarse New Wave, Sodrásban (Current), gemaakt in 1963, gaat over jongeren die hun eigen weg zoeken. Door de verhalen van intellectuelen van de eerste generatie spreekt de film over de relatie tussen stad en platteland, traditie en moderniteit, groei en verantwoordelijkheid. In veel opzichten doorbreekt het leven van Márta Mészáros al taboes. Ze was de eerste vrouwelijke regisseur en de eerste Hongaarse die de Gouden Beer won op het Filmfestival van Berlijn in 1975 en de Lifetime Achievement Award van de European Film Academy in 2021. Onder haar gedurfde films over het lot van vrouwen, staat Kilenc hónap (Negen maanden) op het programma.
De relatie tussen geschiedenis en individuele lotsbestemming is een terugkerend thema in Hongaarse films, die elke filmmaker op een andere manier heeft behandeld. De legendarische film van Miklós Jancsó, Szegénylegények (The Round-Up) speelt zich af in de Hongaarse woestijn en illustreert de werking van tirannie. Jancsó's unieke filmische taal, de constant bewegende camera en het schouwspel van grote open ruimtes zijn bijna hypnotiserend. Sándor Sára's A Feldobott kő (The Upthrown Stone) volgt een jongen die zich voorbereidt om filmregisseur te worden, 'denkend in beelden', en volgt de periode 1945-1956 in enorme spectaculaire opnames. Een van de mooiste films in de geschiedenis van de Hongaarse cinema is Szerelem (Love) van Károly Makk. In dit verhaal wachten twee vrouwen, een echtgenote en een moeder, op hun echtgenoot, een politieke gevangene, om naar huis terug te keren. De wereld die ze creëren door middel van hun herinneringen en verbeelding tart de hardheid van de dictatuur en behoudt een gevoel van hoop. Mephisto van István Szabó, een onvergetelijk drama over de relatie tussen macht en kunst, was de eerste Hongaarse film die de Oscar voor Beste Buitenlandse Film won. Moszkva tér (Moskouplein) is een persoonlijk verhaal over regimewisseling in Oost-Europa, dat in Hongarije een cultfilm is geworden.
De 11 onvergetelijke films die in het kader van de jubileumviering werden vertoond, openen een venster op een rijke filmgeschiedenis die nog veel te ontdekken heeft.
In samenwerking met het Liszt Instituut - Hongaars Cultureel Centrum in Brussel en het Hongaars Nationaal Filminstituut.
